بنزین سوپر یا معمولی؟ کدام مناسب تر است؟
اگر ماشین دارید، احتمالاً فکر کرده اید که کدام نوع بنزین برای موتور شما بهتر است. ممکن است فکر کنید که بنزین گران‌تر مقداری اسب بخار اضافی را از موتور ماشین شما آزاد می‌کند، اما همیشه اینطور نیست. تفاوت اصلی بین بنزین سوپر و بنزین معمولی در رتبه بندی اکتان است که مقاومت سوخت را در برابر احتراق یا ضربه زدن اندازه گیری می کند. در این مطلب از یدکجا توضیح خواهیم داد که رتبه بندی اکتان به چه معناست، چگونه بر عملکرد موتور و مصرف سوخت شما تأثیر می گذارد و از چه بنزینی باید برای ماشین خود استفاده کنید.
اکتان چیست؟
یکی از عواملی که از اشتعال زودتر از موعد هوا و اکسیژن جلوگیری می کند، رتبه بندی اکتان بنزین است. به کمک این عامل توانایی بنزین جهت ممانعت از پیش اشتعال تعیین می شود. اشتعال در پیشرانه های درون سوز بسیار حساس بوده و باید حتما در زمان مشخصی رخ دهد. اگر مخلوط سوخت و هوا زودتر از موعد مشتعل شود، صدایی شبیه کوبش از پیشرانه به گوش می رسد که به آن ناک نیز گفته می شود. از دیگر آسیب هایی که ناک کردن پیشرانه به همراه دارد می توان به صدمه جدی به پیستون ها، دیواره داخلی سیلندر و آسیب به کل پیشرانه اشاره کرد.
اگر برای خودروهایی پیشرانه شان نسبت تراکم بالایی دارد (پیشرانه های توربو شارژ) از بنزین سوپر استفاده کنید، می توانید مانع از پیش اشتعال شوید. بنزین معمولی بیشتر برای خودروهایی با پیشرانه معمولی قابل استفاده است. در صورتی که سطح عملکرد بالاتری مورد نیاز باشد، استفاده از این نوع بنزین منجر به ایجاد پیش اشتعال شده و ناک کردن و صدای پینگ را به دنبال دارد. اگر این مشکلات برای مدت طولانی ادامه یابد و بر طرف نشود، پیشرانه نیز آسیب خواهد دید.
رتبه بندی اکتان چگونه است؟
رتبه بندی اکتان عددی است که نشان می دهد سوخت تا چه حد تحت تراکم پایدار است. هرچه درجه اکتان بالاتر باشد، سوخت در برابر انفجار زودرس در موتور مقاوم تر است. انفجار پیش از موعد، همچنین به عنوان ضربه یا پینگ شناخته می شود، صدای بلندی است که زمانی رخ می دهد که مخلوط هوا و سوخت خیلی زود در محفظه احتراق مشتعل شود. این می تواند قدرت موتور را کاهش دهد، به اجزای موتور آسیب برساند و انتشار گازهای گلخانه ای را افزایش دهد.
رتبه بندی اکتان با میانگین دو روش تست تعیین می شود: عدد اکتان تحقیقاتی (RON) و عدد اکتان موتور (MON). RON پایداری سوخت را در شرایط دور آرام اندازه گیری می کند، در حالی که MON آن را در دور موتور بالاتر اندازه گیری می کند. فرمول محاسبه امتیاز اکتان (R+M)/2 است. به عنوان مثال، اگر سوختی دارای RON 95 و MON برابر با 87 باشد، درجه اکتان آن (95+87)/2 = 91 است.
چگونه رتبه اکتان بر عملکرد موتور و مصرف سوخت تأثیر می گذارد؟
درجه اکتان بنزینی که استفاده می کنید باید با نسبت تراکم موتور شما مطابقت داشته باشد. نسبت تراکم، نسبت حجم سیلندر زمانی است که پیستون در انتهای حرکت خود قرار دارد به حجم زمانی که در بالا قرار دارد. هر چه نسبت تراکم بالاتر باشد، یک موتور می تواند قدرت و راندمان بیشتری تولید کند. با این حال، تراکم بالاتر همچنین به معنای فشار و دمای بالاتر در محفظه احتراق است که خطر ضربه را افزایش می دهد.
برای جلوگیری از ضربه، موتورهای با تراکم بالا به سوخت با اکتان بالا نیاز دارند. سوخت با اکتان بالا کندتر و یکنواخت تر از سوخت با اکتان پایین می سوزد و زمان بیشتری را برای پیستون فراهم می کند تا قبل از احتراق به موقعیت مطلوب خود برسد. این امر باعث احتراق نرمتر و کنترل شده تر می شود که عملکرد موتور را بهبود می بخشد و آلاینده ها را کاهش می دهد.
از طرفی موتورهای کم تراکم می توانند با سوخت کم اکتان بدون هیچ مشکلی کار کنند. سوخت با اکتان پایین سریعتر و کاملتر از سوخت با اکتان بالا می سوزد که باعث کاهش انرژی تلف شده و افزایش مصرف سوخت می شود. استفاده از سوخت با اکتان بالا در موتورهای کم تراکم هیچ مزیتی را به همراه نخواهد داشت، زیرا موتور نمی تواند از پایداری اضافی سوخت استفاده کند.
بهترین راه برای اینکه بدانید موتور شما به کدام رتبه اکتان نیاز دارد، بررسی دفترچه راهنمای خودرو است. برخی از خودروها برچسبی روی درب بنزین یا داخل درب بنزین دارند که نشان دهنده میزان اکتان توصیه شده است. اگر خودروی شما به بنزین درجه یک نیاز دارد، باید همیشه از آن استفاده کنید تا از ضربه و آسیب احتمالی موتور جلوگیری کنید. اگر خودروی شما بنزین ممتاز را توصیه می کند، می توانید گهگاه از بنزین معمولی بدون آسیب رساندن به موتور خود استفاده کنید، اما ممکن است متوجه کاهش عملکرد و مصرف سوخت شوید. اگر خودروی شما فقط به بنزین معمولی نیاز دارد، می‌توانید با استفاده از پمپ بدون از دست دادن چیزی، در هزینه خود صرفه‌جویی کنید.
چه فاکتورهای دیگری را باید در هنگام انتخاب بنزین در نظر گرفت؟
رتبه اکتان تنها عاملی نیست که بر کیفیت و عملکرد بنزین تأثیر می گذارد. افزودنی ها و اجزای دیگری در بنزین وجود دارد که می تواند بر میزان سوختن آن در موتور شما تأثیر بگذارد. برخی از این موارد عبارتند از:
- اتانول: اتانول یک سوخت زیستی تجدیدپذیر است که با بنزین ترکیب می شود تا انتشار گازهای گلخانه ای و وابستگی به سوخت های فسیلی را کاهش دهد. بیشتر بنزین های فروخته شده حاوی حداکثر 10٪ اتانول (E10) است که با اکثر خودروها سازگار است. با این حال، برخی از خودروها می توانند با ترکیبات اتانول بالاتر مانند E15 (اتانول 15 درصد) یا E85 (اتانول 85 درصد)، که به عنوان سوخت انعطاف پذیر نیز شناخته می شوند، کار کنند. این خودروها دارای سنسورها و سیستم های خاصی هستند که می توانند با سطوح مختلف اتانول تنظیم شوند. اتانول چگالی انرژی کمتری نسبت به بنزین دارد، به این معنی که مسافت پیموده شده کمتری را در هر گالن فراهم می کند. همچنین آب را جذب می کند و در صورت عدم استفاده منظم می تواند باعث خوردگی در برخی از قسمت های سیستم سوخت رسانی شود.
- افزودنی ها: مواد شوینده افزودنی هایی هستند که به پاکسازی رسوبات دریچه های ورودی موتور و انژکتورهای سوخت کمک می کنند. این رسوبات می توانند عملکرد موتور و مصرف سوخت را در طول زمان کاهش دهند. آژانس حفاظت از محیط زیست (EPA) تمام بنزین های فروخته شده در ایالات متحده را ملزم می کند که حاوی حداقل مقدار مواد شوینده باشد، اما برخی از مارک ها بیش از حداقل مقدار را ارائه می دهند. این برندها توسط برنامه بنزین Top Tier تایید شده اند که توسط چندین خودروساز تایید شده است. استفاده از بنزین درجه یک می تواند به تمیزتر و کارآمدتر ماندن موتور شما کمک کند.
- تغییرات فصلی: بنزین بسته به فصل و منطقه فرمول متفاوتی دارد. در زمستان، بنزین با اجزای فرارتر ترکیب می شود که به راحتی تبخیر می شوند و به موتور کمک می کنند در هوای سرد روشن شود. در تابستان، بنزین با اجزای فرار کمتری ترکیب می‌شود که در برابر تبخیر مقاومت می‌کنند و از قفل شدن بخار در هوای گرم جلوگیری می‌کنند. قفل بخار حالتی است که در آن سوخت در خط سوخت تبخیر شده و از رسیدن سوخت به موتور جلوگیری می کند. برای اطمینان از عملکرد بهینه موتور، همیشه باید از بنزینی استفاده کنید که مناسب فصل و مکان شما باشد.
جمع بندی
انتخاب بنزین مناسب برای خودروی شما می تواند در میزان کارکرد موتور و میزان هزینه ای که برای سوخت مصرف می کنید تفاوت ایجاد کند. فاکتور اصلی که باید در نظر بگیرید رتبه اکتان است که باید با نسبت تراکم موتور شما مطابقت داشته باشد. سوخت با اکتان بالا برای موتورهای با تراکم بالا مناسب است در حالی که سوخت با اکتان پایین برای موتورهای کم تراکم مناسب است. استفاده از درجه بندی نامناسب اکتان می تواند باعث ضربه، کاهش عملکرد و آسیب موتور شود. سایر عواملی که باید در نظر گرفته شوند محتوای اتانول، مواد شوینده و تغییرات فصلی است که می تواند بر کیفیت و عملکرد بنزین تأثیر بگذارد. هنگام انتخاب نوع بنزین برای ماشین خود همیشه باید از از این نکات پیروی کنید.
